مشهد پایتخت دوران افشاریان و کلانشهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی و دومین شهر پهناور و پر جمعیت ایران است ، این شهر در دشت مشهد و بین کوه‌های هزارمسجد و بینالود واقع شده با آب و هوای گرو خشم در تابستان وسرد و مرطوب در زمستان. مشهد پایتخت معنوی ایران است .

ریشه کلمه مشهد از شهود و شهادت آمده که در قدیم قبله هفتم نیز نام داشته و بر اساس شهادت امام هشتم توسط خلفای عباسی و آرامیدن در هارون الرشید سناباد ، از آن پس سناباد نوغان به مشهدالرضا خوانده شد و در دوره صفویان و مهاجرت مردم طوس به مشهد نام آن برای همیشه به مشهد شناخته شد .

مشهد از نظر جغرافیایی در شمال شرق ایران و منطقه مرزی با جبهه‌های آب و هوایی متفاوت ، اقلیم سرد و خشک مربوط به نیشابور  ، سرد و نیمه خشک قوچان و سر در کوه‌های بینالود و هزارمسجد است.

خراسان مناطق فعال زمین لرزه خیر کشور بوده و بزرگترین زمین لرزه در دوره سلطنت شاه سلیمان صفوی اتفاق افتاد و تقریبا حدود دو سوم شهر مشهد آسیب جدی دید و حدود 4 هزار نفر در زیر آوار کشته شدند . گسل شمال مشهد یکی از گسل‌های فعال است .

در زمان حمله وحشیانه اعراب به ایران و نبرد یزدگرد سوم با سپاهیان اعراب  مجبور به عقب نشینی کرد و به همراه مرزبانان خود به توس گریخت ، در آن زمان توس نپذریفت و آنها راهی مرو کرد . در همان زمان اعراب موفق به فتح خراسان شدند اما توس همچنان توانست موقعیت خود را تا پایان امویان حفظ کند

مامون در زمان خلافتش به دلیل آنکه بتواند مردم شیعه را از خود راضی نگه دارد تصمیم گرفت امام رضا ( امام هشتم ) را به مرو دعوت کند ، اما پس از گذشت یک سال به سمت بغدا حرکت کردند که در مسیر در روستایی به نام نوغان امام رضا به خانه امیرسناباد رفت و در آنجا مسموم و به شهادت رسید ، پیکر ایشان در باغ حمید بن قحطبه در کنار مقبره هارون در روستای سناباد که مشهد امروزی می‌باشد آرامید .

وقتی اسم مشهد شنیده می‌شود اولین محصولی که با یاد آشنا می شود طلای مشهد یا همان زعفران است . مشهد از اقتصاد مطلوبی برخوردار است علاوه بر وجود بارگاه امام رضا که سبب ورود گردشگر از کل ایران و کشورهای شیعه نشین هست در تولید زرشک ، نبات ، آجیل و خشکبار و قطعا چرم مشهد و صنعت فرش نیز حرفی برای گفتن دارد . همچنین در زمینه کشاوری ، غلات ، چغندر قند نیز فعالیت می‌کند.

صنایع شیمایی ، نساجی و غذایی از عمده ترین صنایع مشهد محسوب می‌شود و کارخانه تولید چرم مشهد شهرت جهانی دارد که نقش بسزایی در اقتصاد این شهر دارد .

مشهد در صنایع دستی از جمله فرش بافی قدمت تاریخی دارد و در سال 1556 میلادی یک فرش نفیس به نام فرش نماز یا همان سجاده توسط شاه طهماسب به سیلمان باشکوه هدیه داده شد .

یکی دیگر از فعالیت درآمد زا در مشهد مراکز تجاری بزرگ اسن شهر است که با وجود توریست های داخلی و خارجی از رونق بسیاری برخوردار است از این مراکر میتوان به بازار رضا ، یاوقت مصلی ، آرمیتاژ ، الماس شرق ، تابان ، کیان سنتر و … اشاره کرد .

شهر مشهد به دلیل موقعیت جغرافیایی که در مرز قرار دارد به غیر نژاد فارس با ضریب 93.5 درصد نژادهای ترک 3.4 درصد ، کرد 1.5 درصد ، شمالی 0.5 درصد ، عرب 0.5 درصد و سایر 0.5 درصد تشکیل شده است .

جمعیت قابل توجهی از مهاجران افغان در مشهد زندگی می‌کنند که به دلیل حمله‌های شوروی سابق ، طالبان ، امریکا و ناتو به ایران و شهر مشهد مهاجرت کردند . همچنین مهاجران عراقی که در حین جنگ ایران و عراق از آنجا خارج و به دلیل عقاید دینی که داشتند به ایران و شهر مشهد مهاجرت کردند .

زبان مردم مشهد فارسی است اما در آن از گویش و لهجه مشهدی نیز استفاده می‌شود . در لهجه مشهدی از واژاه‌های قدیمی استفاده میشود که در در ادبیات کهن نقش بسیاری در زبان فارسی داشته و شاعرانی مانند عطار ، خیام ، فردوسی از آن در اشعار خود استفاده می‌کردند وریشه در فارسی دری دارد .

دین مردم مشهد اسلام و مذهب شیعه دوازده امامی است اما اقلیت های دینی دیگر مانند یهودیان  در محله جدید مشهد زندگی می‌کنند . ارامنه نیز دیگر اقلیت مذهبی هستند که در مشهد سکنی دارند و مدرسه هایکازیان و کلیسای مسروب مقدس یا همان کلیسای مریم مقدس را برای خود احداث کردند و گورستانم ویژه خود را دارند .

از نظر جاذبه‌های مذهبی حرم علی ابن موسی‌الرضا مهمترین مکان در گردشگری داخلی و خارجی شهر مشهد محسوب میشود که در کل فصول سال زائران بی‌شماری برای بازدید و زیارت به این شهر سفر میکنند . مساحت اختصاص داده شده به حرم علاوه برم آرامگاه امام رضا مجموعه های دیگری مانند مسجد گوهرشاد ، کتابخانه ، موزه ، مدرسه علوم دینی و اسلامی ، گورستان ، سالن غذاخوری و فضای وسعی برای نمازگران نیز دارد.

از نظر تاریخی مشهد دارای قدمت است و در کنار تاریخی بودن وجود شهرها وبناهای تاریخی نیز به چشم میخورد مانند شهر سناباد قدیم وتوس امورزی که قدیمی ترین بنا به نام چهارطاقی بازه هور در آن ساخته شده است . آرامگاه فردوسی ، نادرشاه و خواجه ربیع ،گنبد خشتی و هارونی و مدرسه عباقلیخان از دیگر آثار تاریخی این شهر هستند. اماکن و فضاهای طبیعی طرقبه ، روستای نغدر ، شاندیز ، پارک جنگلی وکیل آباد ، آبشار ارتکلند ، باغ وحش وکیل آباد و موارد بسیاری دیگر در نزدیگی شهر مشهد هستند.

در قلب شهر مشهد اماکن تفریحی بسیاری جهت استفاده گردشگران از آنها در کنار زیارت خود احداث کرده اند که هم زیارت باشد و هم سیاحت . این اماکن عبارتنداز : باغ ملی ، پارک بزرگ وحدت ، پارک کوهسنگی ، پارکهای آبی سرزمین موج‌های آبی ، پارک آبی ایرانیان ، پارک ساحلی آفتاب و مراکز خرید بازار رضا و مجتمع تجاری الماس